Bent u op zoek naar een fusiepartner of een overnemer of wil u zelf overnames doen? Stel uw zoektocht dan niet uit omdat de economische omstandigheden wat minder ideaal lijken, het bezorgt uw bedrijf alleen maar duur tijdverlies. Vergis u trouwens niet. Ondanks een aantal mediaberichten is de fusie- en overnamemarkt voor kleine en middelgrote transacties nog altijd sterk.
Misschien las u het ook dat de markt van de fusies en de overnames vorig jaar een knik kende. In de eerste jaarhelft werden nog vlot deals beklonken, in de tweede jaarhelft was dat minder het geval.
Naar redenen moest u niet ver zoeken. De economische omgeving veranderde sterk in 2022. De hoge inflatie, de fors gestegen rente – die financieringen duurder maakt en tevens voor een lagere waardering van toekomstige cashflows zorgt – en de vrees voor een recessie eisen hun tol. Wie de beurs een beetje volgt, zag ook daar gevolgen van die nieuwe realiteit.
Toch vertelt dit niet het hele verhaal. Integendeel. Het zou zelfs misleidend kunnen zijn om er veralgemeende conclusies aan te koppelen. Op zijn minst verdient het dan ook een stevige nuancering.
Trek geen verkeerde conclusies
Dé fusie- en overnamemarkt bestaat niet. Er zijn minstens drie segmenten, die fundamenteel anders kunnen reageren.
Het eerste segment is dat van de grote bedrijven. Zij zijn erg macro-economisch gedreven. Als de omstandigheden niet ideaal lijken, kunnen zij makkelijk één à twee jaar wachten tot er meer zekerheid over bepaalde evoluties is om deals te doen of de omstandigheden gunstiger lijken. Dat ze de jongste maanden even op de rem trapten, was dus geen verrassing.
Aan de andere kant staan de kmo’s. Hier spelen andere elementen die ondernemers kunnen aanzetten om een deal te doen. Ga ik met pensioen? Hoe zit het met de familiale opvolging? Wat als ik overlijd? Wat wil ik nog doen in het leven? Hier domineren micro-economische afwegingen.
Het derde segment is dat van de middelgrote bedrijven, dat zich tussen beide voorgaande nestelt op het scheidingsvlak tussen micro-economische continuïteit en macro-economische volatiliteit. Ze voelen de impact van veranderingen in de economische toestand, maar hebben tegelijk vaak doelstellingen die aansluiten bij de bewegingen in het kmo-segment. Dat werd ook duidelijk in de studie over grensoverschrijdende fusies en overnames in het middensegment, het Mid-market M&A Compass, die we vorig jaar met Vlerick hebben opgezet.
Vergeet de essentie niet
Essentieel is: waarom gaan bedrijven over tot overnames of fusies? Om toegang te krijgen tot meer financiële mogelijkheden, tot nieuwe markten of tot nieuwe technologie. Kortom: om hun marktpositie te verbeteren. Dat is een permanent proces geworden.
Een onderneming heeft voorts voor elke fase in haar levenscyclus de behoefte aan een aandeelhouder met het juiste profiel. Matchen zij nog steeds of is het in het voordeel van het bedrijf om de zaak over te dragen? De tijd dat een overname al eens werd gezien als een persoonlijk falen van de familiale aandeelhouder omdat hij de zaak niet verderzette of geen opvolgers had, ligt lang achter ons. Er wordt nu meer vanuit het belang van de onderneming en haar stakeholders zelf geoordeeld.
Ondernemers moeten intussen bij het opzetten van deals wel rekening houden met een langere doorlooptijd van fusie- en overnamedossiers. Dit is niet conjunctuurgebonden, maar structureel. Het onderzoek vergt meer tijd omdat alles complexer is geworden: juridisch, fiscaal, financieel, technologisch,… Het betekent vaak dat er meer advies nodig is en er meer partijen betrokken moeten worden. Dat de voorgenomen transactie beter voorbereid moet worden, bijvoorbeeld door de onderneming verkoopsklaar te maken op maat van de overnemer. Tenslotte nemen banken om dezelfde redenen nu vaak meer tijd om financieringsdeals te structureren en ook goed te keuren. Ze laten zich daarbij de agenda van de betrokken bedrijven niet opdringen. Hier te laat op inspelen, kan voor een onderneming dus duur uitvallen.
In onze praktijk merken we dat heel wat middelgrote bedrijven zich hiervan bewust zijn. De interesse voor fusies en overnames blijft sterk. Wereldwijd en in België mag het aantal transacties de voorbije maanden dan wel een knik hebben gekregen, vaak slaan die vaststelling alleen op de grote deals die in internationale databanken worden opgenomen. De vele kleine en middelgrote dossiers halen die databanken vaak niet of toch minder goed gedocumenteerd. Dit trekt de statistieken scheef en kan tot verkeerde conclusies leiden.
Dus als morgen de ideale partner zich meldt, nodigt u die best uit voor een gesprek. Meer nog: nu de grote overnemers even afwachten, krijgt u de opportuniteit uw onderneming strategisch te versterken met de juiste target of kan u makkelijker spreken met de juiste investeerder. Het is belangrijk om statistieken juist te lezen.
Philippe Craninx
Philippe Craninx is medestichter en managing partner van Moore Corporate Finance.
