Wie kiest voor een zelfstandige loopbaan, zal minstens gedeeltelijk zelf moeten instaan voor de indekking van een aantal risico’s die anders door de sociale zekerheid worden gedekt. Dat geldt voor het behoud van een behoorlijk inkomen in geval van ziekte of arbeidsongeschiktheid, maar ook voor de opbouw van een aanvaardbaar pensioeninkomen.
Voor de pensioenopbouw kunnen zelfstandigen zonder vennootschap gebruikmaken van het ‘Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen’ (VAPZ) of van de ‘Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen’ (POZ). Beide laten toe om een extralegaal pensioen op te bouwen via de betaling van premies die – weliswaar binnen bepaalde grenzen – aftrekbaar zijn als beroepskosten. Aan uw VAPZ kan bovendien ook een dekking ‘Gewaarborgd Inkomen’ worden gekoppeld.
Wie met een vennootschap werkt, creëert bijkomende mogelijkheden. Als zelfstandig bestuurder van uw managementvennootschap kunt u nog altijd een VAPZ-overeenkomst afsluiten. De premies die u in dat contract betaalt, zijn voor u persoonlijk aftrekbare beroepskosten en besparen u zowel sociale bijdragen als personenbelasting. Eenvoudig gesteld: als u uit uw vennootschap een extra bezoldiging haalt om de persoonlijk verschuldigde VAPZ-premie te betalen, zal het brutobedrag van de loonsverhoging netto beschikbaar zijn voor de betaling van de premie. Als zelfstandige bedrijfsleider van een managementvennootschap een VAPZ-contract afsluiten of behouden, is in vele gevallen dus een ‘no brainer’.
Daarnaast kan uw vennootschap ook een Individuele Pensioentoezegging of IPT afsluiten. De premies die de vennootschap in deze polis stort, zijn – wederom binnen bepaalde grenzen (de zogenaamde ‘80%-regel’) – fiscaal aftrekbaar. De gestorte premies zijn definitief verworven in hoofde van de begunstigde. Gaat de vennootschap failliet of wordt de vennootschap voortijdig vereffend, dan blijft de reeds opgebouwde reserve in het contract sowieso ‘gevrijwaard’. Aan uw IPT-contract kunt u overigens ook andere waarborgen koppelen, zoals een overlijdensdekking of een gewaarborgd inkomen.
Het fiscale gunstregime van een IPT verklaart voor een groot deel het succes van dergelijke polissen. De premie is voor de vennootschap fiscaal aftrekbaar, als de 80%-grens wordt gerespecteerd. Deze grens zorgt ervoor dat over de hele professionele loopbaan de extralegale pensioenen, opgebouwd via de zogenaamde ‘tweede pensioenpijler’ (lees: IPT en VAPZ/POZ), het pensioen van de ‘eerste pijler’ (het wettelijke pensioen) aanvullen tot maximaal 80% van uw laatste brutojaarbezoldiging. Eenvoudig gesteld: hoe hoger uw jaarbezoldiging is, hoe hoger de corresponderende fiscaal aftrekbare premie zal zijn. Bij pensionering zal de opgebouwde reserve worden uitgekeerd aan de begunstigde, waarbij een voordelig fiscaal regime van toepassing is.
Soms zijn mensen niet geneigd om al op jonge leeftijd zwaar in te zetten op extralegale pensioenopbouw via een IPT-polis. Maar precies dan kan de mogelijkheid om andere waarborgen te koppelen aan de overeenkomst erg belangrijk zijn.
Peter Roose, ondernemingsfiscalist KBC Private Banking
Een element dat vaak als nadelig wordt beschouwd, is uiteraard het feit dat de reserve pas wordt uitgekeerd bij de opname van het wettelijke pensioen. Bij jonge bedrijfsleiders leidt dit tot een erg lange ‘wachttijd’ tussen het moment van de premiebetaling en het uiteindelijk ontvangen van de uitkering. Soms zijn mensen niet geneigd om al op jonge leeftijd zwaar in te zetten op extralegale pensioenopbouw. Nochtans menen wij dat een IPT-overeenkomst best al op jonge leeftijd wordt gestart.
In de eerste plaats omdat een bedrag dat vandaag wordt gestort na verloop van enkele decennia en bij een gemiddeld rendement een hoge slotwaarde zal bereiken. Maar ook de mogelijkheid om andere waarborgen te koppelen aan de overeenkomst kan erg belangrijk zijn. Misschien opteert u er op jonge leeftijd voor om een belangrijk deel van de premie te besteden aan de waarborg ‘overlijden’, of ‘gewaarborgd inkomen’. Op die manier kunt u via fiscaal aftrekbare premies ten laste van uw vennootschap de risico’s die u als jonge ondernemer loopt (arbeidsongeschiktheid, overlijden) zo optimaal mogelijk verzekeren. Naarmate u vordert in uw carrière en uw leven, verschuift de nadruk van de dekking dan mogelijk meer naar het luik ‘pensioenopbouw’. Op die manier kan een IPT-overeenkomst mee evolueren met uw leeftijdsgebonden behoeftes.
Let wel: zowel voor de dekking ‘pensioenopbouw’ als voor de dekking ‘gewaarborgd inkomen’ zal de aftrekbaarheid van de premie rechtstreeks afhangen van de hoogte van uw bezoldiging (via de eerder vermelde 80%-regel). Dat geldt niet voor de dekking ‘overlijden’. Daarenboven schept uw IPT mogelijk ook opportuniteiten voor de financiering van de aankoop van privé onroerend goed binnen de EER. Onder voorwaarden kunt u (een deel van) de reeds opgebouwde reserve bij wijze van voorschot opnemen uit uw polis, om dat voorschot vervolgens te gebruiken voor de privéaankoop van onroerend goed. Zo gaat u dus een deel van de reeds opgebouwde reserve al vervroegd ‘actief’ inzetten om de aankoop van vastgoed te financieren. De voorwaarden van opname verschillen tussen verzekeringsmaatschappijen (opneembaar deel, te betalen rentevergoeding, enz.) en zijn uiteraard aandachtig na te gaan. U slaat op deze manier mogelijk een dubbelslag: uw vennootschap stort de (aftrekbare) premies, en u gebruikt al meteen een deel van het geld om onroerend vermogen op te bouwen.
Tot slot wijzen we op de mogelijkheid om via de storting van een zogenaamde ‘backservice’ een inhaalbeweging te realiseren voor de jaren waarin u geen of slechts een zeer beperkte IPT genoot. Deze backservice kan – binnen wettelijke beperkingen – betrekking hebben op voorgaande jaren die u binnen of zelfs buiten de vennootschap hebt gepresteerd, maar waarin u geen of slechts lagere premies hebt gestort dan wat op basis van uw huidige brutobezoldiging mogelijk zou zijn. Wie eerder in zijn loopbaan maar een bescheiden bezoldiging ontving bijvoorbeeld, maar zichzelf naarmate hij ouder wordt een hogere bezoldiging uitkeert, kan door de betaling van een (eenmalige of in de tijd gespreide) backservice alsnog de opgebouwde reserve een extra ‘boost’ geven. In een aantal gevallen zal de storting van een (aftrekbare) backservice zelfs gecombineerd kunnen worden met de opname van een voorschot op de reserve voor aankoop van een privé onroerend goed. Het kan nuttig zijn om de mogelijkheden ter zake grondig door te nemen met uw verzekeringsagent.
Wilt u meer weten over het optimaal beheer van een managementvennootschap?
De ondernemingsfiscalisten en financial planners van KBC Private Banking bundelden hun inzichten in een handige ‘Gids voor Managementvennootschappen’.
Vraag hier de nieuwe gids aan.
In samenwerking met
