De website vdab.be krijgt maandelijks meer dan twee miljoen bezoeken over de vloer. De site maakt gebruik van data en ook al van artificiële intelligentie (AI). Omdat VDAB een correct en verantwoord gebruik daarvan belangrijk vindt, lanceert de organisatie een Ethische Raad om hierop toe te zien. Daarmee is VDAB de eerste organisatie in België met een Ethische Raad.
Minister van Werk Jo Brouns: “Ik hecht veel belang aan het gebruik van data en artificiële intelligentie, omdat we zo slimmere en efficiëntere oplossingen kunnen vinden voor mensen die aan de slag willen gaan of een opleiding willen volgen. Net zoals ondernemingen moeten ook de overheidsdiensten hierin investeren. Een verdere digitalisering is immers cruciaal voor een kwalitatievere en performantere dienstverlening.”
Maandelijks krijgt de website van VDAB meer dan 2 miljoen bezoeken. Daarmee is het één van de drukst bezochte jobsites. De site is vooral gekend als vacatureplatform maar biedt veel meer mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan suggesties voor jobs die je krijgt omdat andere mensen, met een gelijkaardig profiel, interesse tonen in die jobs.
Het gebruik van data is echter niet zonder risico. De toepassing voor jobsuggesties bijvoorbeeld baseert zich op echte data van de arbeidsmarkt. In deze data kunnen patronen zitten die VDAB niet wil bevestigen. Een voorbeeld van dergelijke vooringenomenheid is de ongelijke vertegenwoordiging van vrouwelijke werknemers in sectoren zoals zorg en onderwijs, of van mannelijke werknemers in de IT sector. Dergelijke patronen zijn cultureel en maatschappelijk gebonden. Ze wijzen niet op intrinsieke correlaties tussen gender en affiniteit voor dergelijke sectoren. Het risico is dat mannen met het juiste profiel minder jobsuggesties krijgen uit de zorg en het onderwijs. Of dat vrouwen minder jobs in de IT aangeboden krijgen. VDAB ontwikkelde daarom datamodellen die robuust zijn tegen dit soort patronen.
Minister Brouns vindt dit een goede zaak: “De krapte in de zorg en in het onderwijs is groot en diversiteit op de vlak is een absolute troef. Er is dan ook nood aan meer mannen in de zorg, en meer vrouwen in IT. Het is daarom goed dat een ethische raad, het gebruik van data voor bijvoorbeeld jobsuggesties kritisch onder de loep neemt. Ik ben tevreden met de samenstelling van het comité en met de link met het Kenniscentrum Data & Maatschappij. AI biedt fantastische mogelijkheden, maar we moeten er kritisch naar blijven kijken.”
Binnen het AI- en innovatieteam, geleid door Karolien Scheerlinck, staan deze ethische afwegingen steeds op de vooraan: “Het hele team is doordrongen van de grote maatschappelijke verantwoordelijkheid die onze modellen met zich mee dragen. De ethische waarden van ons team zijn erg belangrijk. Ik ben erg tevreden dat VDAB met de oprichting van de Ethische Raad ons ondersteunt zodat ons team scherp en alert te blijft.”
VDAB wil aan zijn eindgebruikers garanderen dat zijn toepassingen correct en ethisch verantwoord verlopen. De Ethische Raad zal een orgaan zijn dat advies geeft en de toepassing ervan opvolgt. Het baseert zich daarvoor op drie basisprincipes:
- Transparantie: duidelijkheid bieden en inzicht verschaffen in de gebruikte werkwijzen.
- Vertrouwen: het evalueren en testen van AI-systemen bij elke stap, en het beoordelen op eerlijke en verantwoorde resultaten.
- Gunstig voor iedereen: VDAB streeft ernaar om toepassingen te ontwikkelen waar zowel VDAB als de eindgebruikers baat bij hebben.
De Ethische Raad van VDAB is de eerste in Vlaanderen, en is samengesteld uit 3 interne en 4 externe experts. Het is een evenwichtige vertegenwoordiging van academische, juridische en operationele expertise. Jan De Schepper werd benoemd tot voorzitter van de Ethische Raad van VDAB. “VDAB is de eerste organisatie in Vlaanderen met een Ethische Raad en daar ben ik heel blij om, zowel als voorzitter, maar ook als burger. Datagebruik biedt heel wat mogelijkheden maar houdt ook risico’s in. We zijn er om die risico’s onder de loep te nemen en om mee na te denken over de ethische dilemma’s die ontstaan door het gebruik van data en toepassingen”, dixit Jan De Schepper.
Jan De Schepper bouwde een ruime ervaring op als CEO van Telindus en als vice-president van Belgacom. Als entrepreneur en ‘strategische denker’ blijft hij nauw betrokken bij diverse bedrijven.
Wil je ook een ethische adviesraad oprichten, lees dan zeker dit artikel.
