Vanaf 1 januari 2026 wordt in België een meerwaardebelasting ingevoerd op de verkoop van financiële activa in de privésfeer. De nieuwe regeling, die met argusogen gevolgd wordt door beleggers én ondernemers, heeft belangrijke implicaties voor bestuurders, aandeelhouders van familiebedrijven, investeerders en vermogende particulieren. In dit artikel ontrafelen we de belangrijkste elementen van de nieuwe wetgeving, op basis van een analyse door Hovik Begian, expert bij Moore Belgium, en zoomen we in op de governance- en strategische implicaties ervan.
Wat houdt de nieuwe meerwaardebelasting in?
De belasting is van toepassing op meerwaarden gerealiseerd door natuurlijke personen of bepaalde vzw’s en private stichtingen bij de verkoop van o.a. aandelen, obligaties, fondsen (inclusief ETF’s), valuta, belegginsgoud, crypto-activa en bepaalde verzekeringen (tak 21, 23 en 26). Het is nog onduidelijk of bv. goud en andere edelmetalen ook hieronder zullen vallen.
Wat alleszins niet wordt geviseerd zijn groepsverzekeringen, pensioensparen (2e en 3e pijler), en vermoedelijk ook overdrachten via schenking, erfenis of huwelijksvermogensstelsels.
Wie zijn fiscale woonplaats naar het buitenland verplaatst, moet gedurende twee jaar blijven rapporteren over zijn financiële activa en gerealiseerde meerwaarden. Zo wil de regering vermijden dat belastingplichtigen louter om fiscale redenen emigreren. Na die twee jaar kan een vertrek in principe zonder toepassing van de meerwaardebelasting.
Let op, de regeling is niet van toepassing op vennootschappen. Dit is meteen een eerste structureel aandachtspunt is voor ondernemers.
Een belangrijke nuance: de belasting geldt enkel op meerwaarden die gerealiseerd worden vanaf 1 januari 2026. Meerwaarden die voordien zijn opgebouwd – zogeheten historische meerwaarden – blijven buiten schot. Voor de waardering wordt een ‘foto’ genomen op 31 december 2025: enkel het positieve verschil met de latere verkoopwaarde is belastbaar. Meerwaarden op geschonken activa worden berekend op basis van de oorspronkelijke aanschafwaarde van de schenker.
Welk belastingtarief geldt?
1. Standaardregime voor particuliere belegger
Wie als particulier een meerwaarde realiseert op financiële activa, betaald 10% belasting op het positieve verschil tussen verkoopprijs en aankoopprijs. Onbenutte vrijstellingen kunnen 5 jaar worden opgespaard, telkens met €1.000 per jaar extra, met een maximum van €15.000 per persoon. Voor koppels betekent dit een gezamenlijke vrijstelling van maximaal €30.000.
2. Bij aanmerkelijk belang (≥ 20% aandelen in één vennootschap)
Wie op het moment van verkoop individueel minstens 20% van de aandelen bezit, geniet een gunstiger regime:
- Vrijstelling van de eerste €1.000.000 aan meerwaarden per persoon, per 5 jaar
- Progressieve tarieven op het gedeelte boven de €1 miljoen:
- 1,25% op het deel tussen €1M en €2,5M
- 2,25% tussen €2,5M en €5M
- 5% tussen €5M en €10M
- 10% boven €10M
Let op: enkel individueel bezit telt (geen bundeling met familie) en de drempel moet bereikt zijn op het moment van verkoop. Wie minder dan 20% bezit, valt terug op het standaardregime en kan niet genieten van deze vrijstelling of lagere tarieven.
3. Interne overdacht (onder controle van de overdrager)
Worden aandelen overgedragen aan een vennootschap onder controle van de overdrager, dan geldt een aparte heffing:
- 33% belasting op de volledige meerwaarde
- Geen vrijstelling, het tarief geldt ongeacht het percentage aandelen of de waarde van de transactie
Deze regeling viseert met name klassieke overdrachten binnen familiale structuren, zoals een verkoop aan een eigen holding of aan een vennootschap van de kinderen waarin ouders mee participeren.
4. Abnormaal beheer
Naast de nieuwe meerwaardebelasting blijft het oude regime voor abnormaal beheer van privévermogen bestaan. Indien een transactie als speculatief of fiscaal kunstmatig wordt beoordeeld, kan een afzonderlijke heffing van 33% toegepast worden, los van de meerwaardebelasting.
Waarom is dit belangrijk voor bestuurders en aandeelhouders?
Voor bestuurders en aandeelhouders – vooral van familiebedrijven of kmo’s – zijn de fiscale gevolgen aanzienlijk. De impact reikt verder dan louter cijfers: ze raakt aan fundamentele vragen over eigenaarschap, vermogensplanning, overdracht, timing en governance.
Belastingvrij herstructureren wordt complexer
De interne overdracht binnen familiale structuren (bv. van een holding naar een andere vennootschap binnen dezelfde groep) wordt voortaan belast aan 33%. Inbrengverrichtingen lijken voorlopig uitgesloten, maar de precieze afbakening is nog onduidelijk. Herbekijk met de raad van bestuur bestaande structuren nu al en laat ze juridisch en fiscaal screenen. Overweeg of geplande overdrachten nog vóór 1 januari 2026 plaatsvinden.
‘Aanmerkelijk belang’ – de 20%-grens als nieuwe strategische parameter
De grens van 20% voor het aanmerkelijk belang zet aan tot heroverweging van aandeelhoudersstructuren. Wie net onder die grens zit, mist de royale vrijstelling van €1 miljoen.
Een hergroepering van aandelen of familiale herschikking kan fiscaal zinvol zijn. Bekijk met de raad van bestuur dus welke impact een herschikking heeft op stemrechten, controle en onderlinge verhoudingen binnen de raad van bestuur of aandeelhoudersovereenkomst.
Impact op verkoop van het familiebedrijf
Familiale aandeelhouders die hun aandelen privé houden en een exit overwegen, worden belast op de meerwaarde. Dit kan de netto-opbrengst van een verkoop aanzienlijk verminderen, zeker als het aanmerkelijk belang ontbreekt.
Maak strategische keuzes met uw bestuurders: overweeg of een verkoop via een vennootschap interessanter is – en hoe dit te rijmen valt met familiale wensen rond controle of dividendbeleid.
Belemmering voor successieplanning en schenkingen
Schenkingen blijven buiten de belasting, maar overlijdensuitkeringen en overdrachten aan niet-inwoners worden mogelijk wél belast. Bovendien geldt een meldplicht (exit tax) bij verhuis naar het buitenland.
Het fiscale speelveld voor vermogensplanning verandert. De rol van de raad van advies of familieraad wordt belangrijker bij het afstemmen van fiscale strategieën en familiale doelen.
“2025 is het laatste jaar om bestaande structuren, waarderingen en eigendomsverhoudingen te optimaliseren. Voor veel ondernemers, bestuurders en vermogende families is dit hét moment om strategie, fiscaliteit en governance op elkaar af te stemmen.”
Hovik Begian, Moore Belgium
Wat kunt u concreet doen vóór 2026?
- Maak een inventaris van uw vermogensbestanddelen en juridische structuren
- Evalueer of u voldoet aan het criterium van aanmerkelijk belang (≥ 20%
- Laat uw niet-beursgenoteerde aandelen formeel waarderen vóór 31 december 2025
- Overweeg herschikking of verkoop vóór de invoering van de belasting
- Betrek uw raad van bestuur, familieraad of raad van advies bij de strategische keuzes
Tot slot
De meerwaardebelasting voegt zich bij het groeiend arsenaal aan fiscale regels voor beleggers en aandeelhouders. Maar het is méér dan een nieuwe heffing. Ze dwingt tot strategisch nadenken over eigenaarschap, tijdshorizon en structurering. Zeker voor familiebedrijven en ondernemers met groeiplannen of exit vooruitzichten is een tijdige voorbereiding cruciaal.
