Ook in de KMO zijn de componenten milieu (E) , maatschappij (S) en bestuur (G) vandaag essentiële onderdelen van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Karine Vandenberghe schreef er de eerste praktische gids over. Daar kunnen wel wat vragen over gesteld worden.
Meer dan ooit verwachten wij dat alle bedrijven terdege rekening houden met de impact van hun acties op de samenleving. De ESG-factoren stimuleren bedrijven acties te ondernemen die niet alleen de aandeelhouders, maar ook hun stakeholders, de ruimere maatschappij en het milieu als geheel ten goede komen.
Focus op de voordelen
Karine Vandenberghe benadrukt meteen één van de belangrijkste voordelen van ESG: het stelt bedrijven in staat stelt al hun milieu- en andere risico’s én kansen tijdig te identificeren, zelfs wanneer die nog niet allemaal zichtbaar zijn. Door daar proactief rekening mee te houden vermijden ze problemen zoals reputatieschade, sociale onrust of boetes van regelgevende instanties. Maar zo creëren ze ook meerwaarde: “Omdat ESG bijdraagt tot goed ondernemerschap kan het zeker een tastbaar effect hebben op het bedrijfsresultaat. Studies hebben aangetoond dat ESG-gerichte KMO’s meestal beter presteren dan hun branchegenoten.”
ESG Gids
Bestuurders en zaakvoerders van KMO’s zien er alleszins het belang van in. Maar zij vragen zich misschien af: Hoe beginnen we hier nu concreet aan? Voor hen hebben we goed nieuws: Als ondernemer, bestuurder en adviseur schreef Karine Vandenberghe de allereerste praktische ESG-gids: “In zeven stappen naar winst in duurzaamheid”. Dit concreet handboek bevat verschillende opdrachten om tot een echte uitvoering en opschaling van ESG te komen. Daarenboven dragen die taken ook nog eens gunstig bij tot het financieel resultaat.
7 vragen aan het management
Het boek ligt in de winkel vanaf september 2023. Bij wijze van exclusieve “appetizer” suggereert Vandenberghe deze 7 constructieve vragen die elke (externe) bestuurder van een KMO kan stellen aan het management. Al was het maar om het debat hierover te openen of te verrijken!
- Wat zijn onze belangrijkste ESG-uitdagingen ?
- Met welke informatiebronnen verwerven we de juiste inzichten over de ESG-issues van onze sector en onze regio? Hoe kunnen we die kennis en expertise het best inzetten?
- Is er intern voldoende expertise beschikbaar om de huidige en toekomstige ESG-uitdagingen en -verplichtingen aan te gaan? Indien niet, welke ondersteuning is er nodig?
- Welke aanpassingen vereist ESG op het vlak van strategie, businessmodel of operating model?
- Welke competitieve voor- of nadelen leveren de ESG-initiatieven ons op?
- Spelen persoonlijke motieven een rol in de ESG-strategie? Is een correlatie met het bonussysteem van de managementvergoedingen wenselijk?
- Welke specifieke bijdrage kunnen de verschillende governance organen of comités aan ESG leveren? Kunnen wij als bestuurders vanuit onze rol, expertise of motivatie nog iets speciaal doen?
5 vragen aan de auteur
Op onze beurt ronden we het gesprek af met nog eens 5 snelle vragen over ESG aan auteur Karine Vandenberghe.
Waarom is ESG the talk of the town?
Eind 2022 trad de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) – de Europese richtlijn over duurzaamheidsrapportering – in voege. Deze verplicht de 50 000 grootste bedrijven in Europa om te rapporteren over de impact van hun activiteiten op mens en milieu. De CSRD-richtlijn staat centraal in de Green Deal van de Europese Unie en moet zorgen voor transparantere en betere duurzaamheidsinformatie.
Concreet verplicht de CSRD-richtlijn bedrijven om op een uniforme manier te rapporteren over hun impacts, risico’s en opportuniteiten. De CSRD zal gelden voor alle beursgenoteerde bedrijven, bedrijven van openbaar belang en bedrijven die aan twee van deze drie criteria voldoen: meer dan 250 medewerkers; meer dan 40 miljoen euro omzet per jaar; meer dan 20 miljoen euro op de balans.
Eind juni 2023 zou een adviesgroep de nieuwe European Sustainability Reporting Standards (ESRS) bekendmaken.
Wat valt onder E, de milieupijler?
Emissies zoals broeikasgassen, lucht-, water- en bodemverontreiniging. Het gebruik van natuurlijke grondstoffen tegenover gerecycleerde materialen in productieprocessen, en hoe afval vermeden kan worden in de volledige waardeketen. Ook water- en landgebruik en biodiversiteit vallen onder deze milieupijler. Vanuit rapportageperspectief is dit wellicht de meest complexe.
Wat valt onder S, de sociale pijler?
Arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden en de ontwikkeling van de eigen medewerkers worden opgenomen, maar ook de arbeids-, gezondheids- en veiligheidsnormen in de volledige toeleveringsketen komen in scope voor rapportering. Ook de bescherming van klanten via productaansprakelijkheid, het vermelden hoe kansarme doelgroepen toegang kunnen krijgen tot essentiële producten en diensten en de bescherming van leefgemeenschappen tegen kwalijke businesspraktijken, vallen onder deze pijler.
Wat valt onder G, de Governance-pijler?
De rechten van (kleinere) aandeelhouders, diversiteit in de verschillende bestuursorganen en het management, de manier waarop bestuurders en het management worden vergoed en hoe vergoedingen afgestemd worden op de duurzaamheidsprestaties van het bedrijf. Deze pijler omvat ook zaken zoals concurrentiebeperkende praktijken en corruptie.
Moet iedereen over alles rapporteren?
Neen. Niet alle economische sectoren hebben met dezelfde ESG-kwesties te maken. In de kledingsector zal het vermijden van sociale uitbuiting in de toeleveringsketen relevanter zijn dan in de financiële sector. Deze verschillen per sector voor wat vanuit ESG-perspectief relevant is, wordt ‘materialiteit’ genoemd.
De dubbele materialiteit is een concept waarbij bedrijven niet alleen rekening houden met de impact van ESG-factoren op hun eigen financiële resultaten, maar ook met de impact van hun activiteiten op de bredere samenleving en het milieu. Deze dubbele materialiteit is een belangrijke factor bij het maken van strategische keuzes.
Auteur: Philip Verhaeghe
