De bedrijfsvraagstukken rond milieu, maatschappij en bestuur (ESG) worden complexer, dringender en veelzijdiger dan ooit tevoren. Duurzaamheid groeide in geen tijd uit tot een strategische pijler die volwaardig en prioritair thuis hoort op de raad van bestuur en niet meer in de aparte afdeling voor ‘corporate social responsibility’. Het gaat voor de onderneming om reële ‘ESG’-risico’s en ‘ESG’-kansen die integraal moeten deel uitmaken van de strategische planning. De kwaliteit van de strategische denkoefeningen en operationele implementaties rond duurzaamheid worden een beslissende factor voor het bedrijfssucces op de lange termijn. Heel wat partijen zijn betrokken bij ESG-activiteiten: de CEO en de CFO, het bestuur, de secretaris-generaal, de investor relations manager, de verantwoordelijken voor de audit- en compliance-teams, de eventuele Chief Sustainability Officer, de inkoopteams… Om nog maar te zwijgen van de overheidsinstanties, aandeelhouders, zakenpartners en andere externe belanghebbenden…
Rapportering
Die veelheid aan betrokkenen en de complexiteit aan materies verklaart meteen de noodzaak om er ook adequaat over te kunnen rapporteren. Deze niet-financiële rapportering heeft betrekking op een veelheid van factoren. De vier pijlers voor het ESG-bedrijfsrapportagesysteem zijn immers
- Beginselen van deugdelijk bestuur en rechtszekerheid
- Planeet en milieu
- Gelijke behandeling, diversiteit, gezondheid en mensenrechten
- Welvaart, investeringen en werkgelegenheid
Waar een impactmeting op het klimaat ooit een eerder vage of willekeurige materie was zijn controleerbare statistieken nu niet langer ‘leuk om te hebben’ maar wel ‘onmisbaar’. Zeker de grote ondernemingen moeten vandaag uitgebreid rapporteren. Onder impuls van Europese wetgeving zal de verplichting tot niet-financiële rapportering de komende jaren stelselmatig worden uitgebreid.
Basis
Niet-financiële rapportering is een andere discipline dan financiële rapportering. Het reglementair kader en de groene classificatiestandaarden om consistent te kunnen rapporteren over niet-financiële elementen zijn trouwens nog in volle ontwikkeling. Wie zich eerst wat meer wil inlezen over rapporteringstools kunnen we verwijzen naar het document dat de International Business Council (van het World Economic Forum) in september 2020 publiceerde: ‘Measuring Stakeholder Capitalism: Toward Common Metrics and Consistent Reporting of Sustainable Value Creation.’ Het rapport wil zoveel mogelijk raden van bestuur aanmoedigen om de financiële en niet-financiële impact van hun activiteiten in de hele waardeketen weer te geven op een meer tastbare manier. Het stelt 21 cruciale meetpunten en 34 meer uitgebreide statistische toelichtingen vast. Ze komen ook overeen met de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG) van de VN. Lees hiermeer over die ESG-meetwaarden en de synthese van bestaande ESG frameworks.
Bestuurlijk appel
Ga in elk geval intern het gesprek aan. Het wordt voor elk bestuur hoog tijd om ESG en de operationalisering van belangrijke beginselen op het gebied van milieu, maatschappij en governance te bespreken. Doe misschien meteen ook een evaluatie of een benchmark. Hoe scoort uw organisatie op belangrijke meetwaarden voor ESG?
Investeringskapitaal zal steeds meer (moeten) verschuiven naar duurzame of ‘groene’ projecten en bedrijven. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de grote ondernemingen, maar ook voor hun toeleveranciers: de kmo’s en de vele partners met wie ze samenwerken.
Elke onderneming moet voor zichzelf operationele verbeteringsdoelstellingen vastleggen, vooral qua CO2-uitstoot, waterverbruik en afvalproductie. Deze proactieve investeringen kosten geld, maar niets doen komt een bedrijf op termijn duurder te staan.
De raad van bestuur moet zich concreet engageren rond deze thema’s en ze gepast opvolgen. Hij moet het uitvoerend management duidelijke richtsnoeren meegeven en ondersteuning bieden bij de strategische keuzes en eventuele dilemma’s rond duurzaamheidskwesties. De raad moet ook duidelijk bepalen hoe de niet-financiële prestaties worden opgenomen in de evaluatie en de remuneratie. Er is dus nood aan bestuurders die met kennis van zaken een realistisch pad naar bijvoorbeeld koolstofneutraliteit of circulair materialengebruik mee kunnen uitstippelen.
Redenen voor transparante rapportering
De ESG-rapportering helpt om bij alle stakeholders een heel bewustwordingsproces op gang te brengen. Want uiteindelijk komt het er niet op aan om via boxticking interessante cijfers en positieve inspanningen op te lijsten. Neen, het gaat om het meetbaar effect van de strategische plannen die achter die cijfers en rapporten zitten: het betreft hier ernstige en toekomstgerichte business.
Investeringsfondsen en institutionele beleggers zullen steeds rigoureuzer de ESG-criteria hanteren bij het beoordelen van financieringsprojecten en beleggingsvoorstellen. Het Sustainable Finance and Reporting-raamwerk verhoogt de nood aan klimaatgerelateerde financiële rapportering in de EU. Bedrijven met een organisatorisch gebrek aan duurzaamheidswerking en -opvolging worden een beleggingsrisico en leveranciersrisico.
Onder invloed van de Europese richtlijnen en de financiële markten zal het belang van de niet-financiële rapportering over ESG-prestaties en -doelstellingen blijven toenemen. Zolang de bedrijfswereld er in Europa en wereldwijd niet in slaagt uniform te rapporteren over ESG-materies (waaronder de ecologische voetafdruk) blijft er een groot risico op greenwashing bestaan. Wegens de externe geloofwaardigheid hebben zeker de beursgenoteerde ondernemingen er alle belang bij om hun rapportering te laten auditen door een onafhankelijke partij. Zij zullen het voorbeeld moeten geven. Maar op termijn zullen ook alle andere toeleveranciers en kleinere spelers zich moeten vastbijten in duurzaamheid om zich te kunnen verantwoorden.
Remuneratie en ESG-criteria
We zien ook een trend om duurzame ESG-criteria als onderdeel van de beloningsstructuur op te nemen. Het aantal EU-bedrijven dat ESG-criteria opneemt in de belonings- of bonusplannen in de EU steeg van slechts 4 procent in 2008 tot 34 procent in 2020. Hajo Jansen, Regional Vice-President West-Europa van Diligent legt uit: “Het koppelen van ESG aan financiële beloning kan een nuttige incentive zijn voor bedrijven bij het ontwikkelen van hun succescriteria. Een ESG-strategie is een continue risicobeoordeling van een bedrijf en helpt bij toekomstbestendige groei. Het is niet langer vrijwillig of vooruitstrevend om een ESG-strategie te hebben, het is essentieel.”
Nuttig instrument
De aandacht voor ESG-initiatieven vanwege investeerders, belanghebbenden en regelgevers is dus een blijver. Daarom wordt het nuttig om uw organisatie mettertijd uit te rusten met een informatiesysteem om die ESG-gegevens consistent te verzamelen, op te volgen en te analyseren. Dan beschikken bestuur en management op elk niveau op het juiste moment over de juiste informatie.
De ESG-oplossing van Diligent vereenvoudigt het inzamelen, benchmarken en rapporteren van ESG-gegevens en biedt auditklare documentatie en rapporten voor elke stap van het proces. Deze digitale ESG-oplossing kan men naadloos integreren in een breder ecosysteem voor governance, risico’s en compliance. Met Diligent ESG kunnen organisaties hun eigen ESG-programma koppelen aan de nieuwste eisen en standaarden, waaronder normen als GRI, IIRC en TCFD.
Diligent ESG is intuïtief in gebruik en zeer flexibel. Het voorziet in de inzameling en rapportering van allerlei soorten gegevens voor meerdere frameworks of meerdere niveaus en toeleveringsketens. Het kan complexe gegevens met gemak verwerken en automatisch controleerbare openbaarmakingen genereren, waarbij alle wijzigingen en relevante waarden inzichtelijk blijven dankzij een compleet auditspoor. Ook ESG-dashboards en visuele storyboards zijn perfect mogelijk. Want om ESG-initiatieven te kunnen laten voldoen aan de externe verwachtingen en deadlines moet men de gegevens consistent openbaar kunnen maken. Denk daarbij aan belangrijke bedrijfsstatistieken, impact van het ESG-programma, samengesteld nieuws, ESG-‘gezondheidsscores’, partnerrelaties en ESG-verplichtingen op basis van elk framework.
Als u meer informatie wil over het kiezen va de juiste software voor uw ESG-rapportering dan kunnen we deze whitepaper aanbevelen: https://www.diligent.com/nl/resources/software-oplossing-voor-esg-gegevensbeheer/
Julie Keeler, Diligent Vertegenwoordiger voor België en Luxemburg (jkeeler@diligent.com)
