OPINIE: Please, don’t please

Belgen zijn van nature conflictmijdend. Ze verkiezen mensen te pleasen. Maar is dat wel een goede eigenschap voor iemand die lid wil zijn van een raad van bestuur en dus per definitie kritisch moet kunnen oordelen? En hoe kunnen we dat euvel opvangen?

We kunnen er weinig aan doen. We hebben in onze regio een geschiedenis van wisselende bezettingen achter de rug. Eerst de Romeinen en in een latere fase ook Fransen, Oostenrijkers, Spanjaarden, Nederlanders, …. allen hadden hier een tijd de bovenhand. Daarna kregen we nog eens twee wereldoorlogen over ons heen. En nu moeten we in België met Vlamingen en Walen samenleven.

Wij zijn dan ook niet het volk dat het hoofd boven het maaiveld uitsteekt en revolteert. Het mijden van conflicten zit in onze genen. Het pleasen ligt ons beter dan het opzoeken van de tegenspraak en het conflict.

Zijn Belgen dan wel geschikt om in een raad van bestuur te zetelen. Is het niet de taak van bestuurders om kritisch te zijn? Moeten ze niet veel en heikele vragen durven stellen in plaats van stilletjes de vergaderingen te ondergaan?

In raden van bestuur komt het zelden tot een stemming. Het blijft de bedoeling om bij consensus te beslissen. Maar dat betekent niet dat bestuurders op alle voorstellen automatisch ‘ja’ moeten antwoorden. Het komt erop aan om eerst een grondig debat te voeren.

Pleasers willen hun collega’s in de raad van bestuur evenwel niet bruuskeren, maar goed is het niet. De ervaring leert dat het veel gezonder is om pijnpunten meteen te benoemen. Anders duurt het te lang vooraleer problemen op tafel komen of ten gronde worden aangepakt. Het leidt tot uitstel van beslissingen, het belemmeren van vernieuwingen en vooral tot veel frustraties.

Bestuurders moeten zich hiervan bewust zijn. Maar er kunnen ook structurele maatregelen worden genomen om pleasegedrag te beperken. We denken aan het streven naar complementariteit in de raad van bestuur. Voorts kan de raad internationaler worden gemaakt. Zo kan bijvoorbeeld een Nederlander aan tafel al meteen voor een directer en levendiger debat zorgen. Of kies Belgische bestuurders die al internationaal bezig zijn. Ten slotte kan je de duurtijd van mandaten ook beperken. Bestuurders moeten dan minder bezig zijn met de persoonlijke kwestie van een al dan niet verlenging van hun mandaat.

Alles begint bij een goede selectie van de bestuurders. Zijn het sterke karakters of willen ze pleasen? Het komt erop aan om de juiste man of vrouw op de juiste plaats te hebben. Dat doen we ook het liefst met generalisten dan met specialisten. Het is altijd interessanter dat iemand meerdere domeinen beheerst. Als je echt een expert nodig hebt, kan je die altijd tijdelijk inhuren.

Nieuwe bestuurders kunnen ook leren om kritisch te zijn. Het is belangrijk dat ze weten welke vragen ze zeker moeten stellen en hoe ze die moeten overbrengen.

Maar ook ervaren bestuurders moeten bij de les blijven. Zorg daarom voor evaluatiemomenten in je raad. Zijn de bestuurders goed bezig of niet?

Dit geldt eveneens voor zij die een referentieaandeelhouder of familiegroep vertegenwoordigen. Dezelfde aanpak moet je bijgevolg kunnen doortrekken in de familieraad. Zit de juiste persoon nog in de raad van bestuur of is iemand anders meer geschikt? Dringt verjonging zich op?

Een gezonde discussie voeren, is geen ruzie maken, maar een aantal zaken scherpstellen. Dit kan alleen met een kritische ingesteldheid. Pleasen wiegt immers in slaap. Met pleasegedrag worden blinde vlekken in voorstellen van het management niet aan de oppervlakte gebracht.  Dus please: don’t please.

Conny Vandendriessche

Conny Vandendriessche is een self-made onderneemster in de human resources. Haar eerste bedrijf, het toenmalige Accent Jobs, richtte ze op toen ze 31 was. Vandaag is House of HR één van de grootste HR-spelers in Europa. Conny Vandendriessche wil een positief verschil maken voor vrouwen in business. Als een headhunter die meer diversiteit in boards brengt, of als investeerder in bedrijven geleid door vrouwen.

Ga met Conny Vandendriessche in gesprek tijdens ons evenement ‘Books & Boards’ op 25 november. Inschrijven kan via deze link