De meeste bedrijven doen al heel wat op het vlak van ESG, ook al benoemen die zaken niet meteen zo. Het komt er voor hen nu in eerste instantie op aan de relevante informatie over hun acties te verzamelen en te bundelen. Ondernemingen die in meerdere landen actief zijn, zullen daarbij wel met lichte verschillen per land rekening moeten houden, zeggen Philippe Craninx en Vanessa Daelman, respectievelijk managing partner bij Moore Corporate Finance en senior principal ESG Business Consulting bij Moore Belgium.
De ESG-pletwals is beginnen rollen. Beursgenoteerde ondernemingen, kredietinstellingen en verzekeringsmaatschappijen met meer dan 500 werknemers moeten in 2025 een eerste rapport opmaken over hun activiteiten op het vlak van ESG, wat staat voor Environment (milieu), Social (maatschappij) en Governance (goed bestuur). Het heeft betrekking op de impact van hun werkzaamheden van 2024 op die vlakken.
In 2026 wordt dit ook verplicht voor een groep van niet-beursgenoteerde ondernemingen met meer dan 250 werknemers. De huidige regels spreken over bedrijven met een jaaromzet van minstens 40 miljoen euro of een balanstotaal van meer dan 20 miljoen euro. In 2024 worden deze grenzen wellicht geïndexeerd naar 50 miljoen euro omzet of een balanstotaal van meer dan 25 miljoen euro, al moet dit officieel nog worden bevestigd.
In 2027 volgt dan een uitbreiding tot alle beursgenoteerde ondernemingen, kredietinstellingen en verzekeringsmaatschappijen, met uitzondering van micro-ondernemingen.
Ten slotte wordt de Europese richtlijn die de rapportering verplicht vanaf 2029 ook van toepassing op ondernemingen van buiten de Europese Unie die in de Unie met een dochteronderneming of bijkantoor een netto-omzet van minstens 150 miljoen euro halen.
Bedrijven die geconsolideerde financiële staten moeten opstellen, zullen zowel geconsolideerde ESG-gegevens bekend moeten maken, als de gegevens per land.
“Sommigen denken dat Europa als enige met ESG bezig is, maar dat is niet het geval. Kanttekening hierbij is dat de focus in andere regio’s zoals VS en China meer ligt op milieu- en klimaat dan op sociale aspecten en governance”, zegt Carninx.
“De nieuwe ESG-regelgeving wordt ook vaak gezien als iets waarvoor via reglementering een nieuwe rapporteringsverplichting wordt opgelegd, maar ze weerspiegelt vooral de veranderde verwachtingen van de maatschappij tegenover het bedrijfsleven. Onderzoek toont aan dat we duurzaamheid als iets complex zien en dat we als individu (onterecht) geen impact genoeg kunnen hebben. Hierdoor kijkt men naar de bedrijven om hun verantwoordelijkheid te nemen omdat die meer impact teweeg kunnen brengen”, vult Daelman aan.
Eigen ervaringen
“We zijn goed geplaatst om middelgrote bedrijven en kmo’s bij hun ESG-aanpak te ondersteunen. Als Moore Belgium hebben we vooreerst het voordeel dat we zelf ook zeer gevoelig zijn voor de achterliggende filosofie”, aldus Craninx. “Duurzaamheid zit in ons DNA: we zijn immers ontstaan als een partnerschap op basis van persoonlijke normen en waarden. Ook Waterland, dat in 2020 in ons kapitaal is getreden, rapporteert er al jaren rond. En ten slotte maakt Moore Belgium deel uit van het wereldwijde Moore Global. Ook daar wordt stevig ingezet op ESG-begeleiding omdat grote delen van de wereld ermee bezig zijn.”
Craninx: “ESG raakt ons bovendien alle facetten van onze dienstverlening. Onze Business Consultancy adviseert bedrijven over het integreren van ESG als visie en strategie en het toepassen van de regels. Business Analytics bekijkt hoe er metingen en rapporteringen geautomatiseerd kunnen worden. De controle op de rapporteringsverplichtingen treft onze Audit. En voor Moore Corporate Finance speelt de weerslag van ESG op de waardering van ondernemingen en de revisie ervan tijdens Due Diligence.”
“ESG is ook teamwerk. Vanuit het wetgevend kader worden er veel experten bij betrokken, maar vaak zien ze die door de bomen het bos niet meer, zeker niet als het gaat om bedrijven die in meerder landen actief zijn. Het kader van ESG is dan wel Europees, maar elk land kan eigen accenten leggen, waardoor er subtiele nuances tussen de diverse regelgevers kunnen zijn. Zo ziet het er bijvoorbeeld naar uit dat de ESG-audits in België en Nederland anders geregeld zullen worden. In België zou één audit volstaan voor het financiële en de ESG-aspecten, in Nederland zouden het twee aparte audits zijn. Bovendien moet heel wat nog wettelijk worden vastgelegd. Voor sectorspecifieke standaarden is het zelfs nog wachten tot 2026. Ons doel is intussen om het onze klanten stapsgewijs volgens hun eigen mogelijkheden te laten groeien binnen het wettelijke kader”, vult Vanessa Daelman aan.
Zinvol omgaan met ESG
Daelman: “Bedrijven pikken ESG weliswaar met een verschillende snelheid op, maar de regelgeving zal iedereen treffen. Beursgenoteerde ondernemingen moeten er nu al mee bezig zijn. Andere doen het al vrijwillig op eigen initiatief of omdat ze in een sector zitten die daar gevoelig voor is zoals de voedings- en de textielindustrie of de chemie. Maar ook ondernemingen die schijnbaar niet meteen in de rapporteringsscope vallen, kunnen ermee te maken krijgen omdat ze in de waardeketting zitten van een grote onderneming, die hen bepaalde verplichtingen en rapporteringen zal opleggen.”
“Als je ermee te maken krijgt, zorg je er best voor dat je zinvol met de verplichtingen omgaat en er de opportuniteit van ziet. De weerbaarheid van een bedrijf wordt groter omdat je een aantal zaken vanuit een andere invalshoek benadert en je daardoor bewust wordt van een aantal risico’s en opportuniteiten. Zo zal water voor verschillende sectoren en regio’s een kritische factor worden, dus het is niet slecht om daar over nu al even na te denken”, aldus nog Daelman.
Craninx: “Je dient deze evolutie ook te bekijken door de bril van een investeerder en door die van een werkgever. Veel mensen denken dat hun persoonlijk gedrag weinig impact heeft, maar ze verwachten wel degelijk dat bedrijven aandacht hebben voor duurzaamheid. De meeste gemotiveerde jongeren willen vooral aan de slag bij een bedrijf dat goed scoort op dat vlak Afhankelijk van de keuze die je maakt, zal je invulling ook anders zijn. Een rapportering is dan ook maatwerk, zowel in functies van je keuzes als van je doelgroep. Ons advies daarbij is duidelijk: staar je niet blind op de rapporteringsverplichtingen. Net zoals je vandaag niet achterover moet leunen als je resultatenrekening voldoet aan de rapporteringsvoorwaarden, moet je dat ook niet met de ESG-rapportering doen. Het komt erop aan hoe je ermee aan de slag gaat om nog beter te scoren.”
Craninx: “Nieuwe trends starten vaak bij de grote ondernemingen. Nadien volgen de middelgrote en de kleinere. Dat gebeurt onder meer via lastenboeken die grote ondernemingen opleggen aan de bedrijven in hun waardeketting of omdat gedreven ondernemers opportuniteiten zien door voorop te lopen.“
Er gebeurt al veel
Daelman: “We hebben kunnen vaststellen dat heel wat bedrijven al veel doen op het vlak van ESG, ook al wordt het nog niet als dusdanig gecommuniceerd. Soms gebeurt dat vanuit buikgevoel of vanuit de normen en waarden die (familiale) aandeelhouders in hun bedrijf leggen. Het komt er dan vaak op aan om de data over die zaken, die heel verspreid kunnen zitten over het bedrijf en over verschillende systemen, te verzamelen en te bundelen. Dat is meteen een goede startbasis om op verder te werken.“
Er komt trouwens nog nieuwe wetgeving aan. Zo werkt Europa nog aan de CSDDD-richtlijn. Het doel van deze richtlijn is het bevorderen van duurzaam en verantwoordelijk gedrag van bedrijven en het verankeren van milieuoverwegingen en mensenrechten in de activiteiten doorheen de waardeketting en het bestuur van bedrijven. Daarmee wil het bedrijven verplichten om de negatieve gevolgen van hun activiteiten en van die van hun waardeketen op te lijsten en erbij te vertellen wat ze van plan zijn te doen om die te beëindigen of te verminderen. Dat zal gepaard gaan met de mogelijkheid tot het formuleren van klachten en de aansprakelijkheid van de bestuurders. “Als bedrijf heb je er dan ook best een visie en een strategie voor”, besluit Daelman.
Bekijk de ESG-whitepaper van Moore
Tekst: Johan Van Geyte
Fotografie: Robert Smits
