Het recente Board Performance Benchmark Report van Boardspan schetst een helder beeld van de uitdagingen en prioriteiten waarmee raden van bestuur vandaag geconfronteerd worden. In een context van groeiende complexiteit en maatschappelijke verwachtingen wordt duidelijk dat goed bestuur niet langer beperkt is tot naleving van regels, maar een actieve bijdrage vraagt aan de waardecreatie op lange termijn. Het rapport, gebaseerd op gegevens van meer dan zestig governancefactoren en tientallen raden van bestuur, brengt zes trends naar voren die bepalend zullen zijn voor het vertrouwen van aandeelhouders, medewerkers en andere stakeholders.
1. De relatie tussen raad van bestuur en CEO staat onder druk
Hoewel de meeste raden van bestuur hun relatie met de CEO als constructief omschrijven, tonen de cijfers een lichte daling: de mediane score voor de Board-CEO-dynamiek daalde sinds 2023. Volgens Boardspan blijft dit domein wel in de bovenste helft van alle prestaties, maar de daling benadrukt hoe kwetsbaar vertrouwen is in een volatiele omgeving. In een tijd van hogere druk en strakker toezicht is het risico op frictie groter. Besturen die investeren in structurele feedback en open communicatie onderscheiden zich door meer strategische afstemming en minder machtsonevenwichten.
2. De nood aan strategisch inzicht in een competitieve markt
Het rapport maakt duidelijk dat concurrentie-informatie een pijnpunt blijft. Scores over toegang tot marktgegevens en inzicht in de concurrentie behoren tot de onderste 10% van de onderzochte thema’s. Opvallend: deze scores zijn nagenoeg ongewijzigd sinds 2023, wat wijst op structurele moeilijkheden om het gewenste niveau van inzicht te bereiken. Besturen die inzetten op periodieke externe analyses en gestructureerde rapportages door het management, slagen er beter in om de strategie van de onderneming duurzaam te toetsen aan de marktomgeving.
3. Managementopvolging als verzekering voor continuïteit
Een van de meest verontrustende cijfers in de benchmark: management succession planning behoort opnieuw tot de onderste 5% van de meer dan 60 governancefactoren. Dit is bijzonder alarmerend in een context waarin 2024 een recordjaar was met 2.221 CEO-exits, een stijging van 16% ten opzichte van 2023. Bovendien geeft meer dan de helft van de senior managers aan binnen twee jaar hun functie te zullen verlaten, wat de continuïteit ernstig onder druk zet. Een raad van bestuur die vandaag geen gestructureerd opvolgingsplan heeft, neemt een groot risico op strategische stilstand en reputatieschade bij onverwachte leiderschapswissels.
4. Bestuursdynamiek als strategische prioriteit
Positiever nieuws komt uit de trend rond bestuursopvolging. Boardspan registreert een meetbare verbetering in hoe besturen omgaan met refreshment en opvolgingsplanning. Bestuursorganen die een meerjarenperspectief hanteren (soms drie jaar of meer) en een dynamische competentiematrix gebruiken, zorgen voor continuïteit én een betere aansluiting bij toekomstige uitdagingen. Daarbij verschuift de focus van louter technische expertise naar bestuurders met bewezen leiderschapservaring en het vermogen om de raad van bestuur door turbulente omstandigheden te loodsen.
5. Kunstmatige intelligentie zorg voor nieuwe uitdagingen
Voor het eerst nam Boardspan AI Oversight mee in zijn beoordeling. daaruit bleek, met een gemiddelde score van 73, dat AI nog niet structureel geïntegreerd is in de bestuursagenda. Bestuursorganen die wel stappen ondernemen, doen dit vaak via structurele vorming, comités rond technologie en het rekruteren van bestuurders met actuele AI-expertise.
6. Voorzitters zijn hefboom voor effectiviteit
Een positief lichtpunt is dat voorzitters van de raad en de diverse comités behoren tot de top 3 van best scorende governancegebieden. De scores zijn gestaag gestegen sinds 2023, wat aangeeft dat leiderschap in de bestuurskamer sterker en meer strategisch wordt ingevuld. Sterke voorzitters dragen bij tot een bestuurscultuur die open debat, onafhankelijkheid en consensusvorming bevordert, zonder te vervallen in groepsdenken. Hun rol is cruciaal om de raad te positioneren als strategisch kompas en hoeder van stakeholdervertrouwen.
Boardspan benadrukt drie essentiële stappen om governance naar een hoger niveau te tillen. Allereerst is het belangrijk om een helder vertrekpunt te bepalen via een onafhankelijke evaluatie, zodat de raad beschikt over objectieve inzichten en een solide basis voor verbeteringen. Vervolgens moet governanceplanning structureel in de jaaragenda worden ingebed, zodat cruciale thema’s als opvolgingsplanning, risicobeheersing en stakeholderdialoog niet overschaduwd worden door operationele kwesties. Ten slotte draagt het organiseren van jaarlijkse evaluaties bij aan het bevestigen van de geboekte vooruitgang, het tijdig signaleren van nieuwe uitdagingen en het versterken van een cultuur van transparantie en verantwoording.
Lees het volledig onderzoek via deze link
G.V.
