De wildgroei aan attesten en de beperkte bereikbaarheid van administraties zijn de voornaamste bekommernissen van de notarissen. Dat blijkt uit het memorandum dat de Federatie van het Notariaat (Fednot) opstelde naar aanleiding van de komende verkiezingen in 2024.
De 1.693 notarissen en hun 8.727 medewerkers begeleiden jaarlijks ruim 2,5 miljoen burgers en ondernemingen in België. “Mensen komen op sleutelmomenten in hun leven bij ons langs: als ze in het huwelijksbootje stappen, een huis kopen of een eigen zaak oprichten”, zegt Katrin Roggeman, voorzitter van Fednot. “Maar ook op moeilijke momenten, zoals een echtscheiding of een overlijden. In die zin weten we vaak waar onze cliënten letterlijk van wakker liggen.”
Uit een bevraging van Fednot bij alle notarissen blijkt dat de wildgroei aan attesten en certificaten de complexiteit van dossiers verhoogt. “Bovendien blijkt dat de administraties steeds moeilijker bereikbaar zijn”, benadrukt Roggeman.
Liefst 82 procent van de notarissen schoof deze pijnpunten naar voren. “Ze dringen aan op een vlotte (telefonische) bereikbaarheid van een dossierbeheerder bij de administratie. Bijvoorbeeld om een laatste knelpunt in een dossier van een cliënt op te lossen. Het wordt voor de notaris en zijn medewerkers steeds moeilijker om aan de burger uit te leggen waarom bijvoorbeeld een vastgoedtransactie zoveel tijd in beslag neemt”, legt Jan Sap, CEO van Fednot, uit.
Een ander aandachtspunt is de toenemende complexiteit van de regelgeving. “Die neemt toe omdat de regio’s, en vaak ook de gemeenten, hun bevoegdheden elk op hun eigen manier invullen”, zegt Roggeman. “Meer uniformiteit en duidelijkheid tussen de verschillende beleidsniveaus is absoluut nodig. Typerend is het toenemend aantal attesten dat vereist is bij de overdracht van vastgoed. Elke regio in ons land vult het begrip ‘overdracht’ ook anders in. Dit leidt tot veel onduidelijkheid over welke attesten er precies nodig zijn.”
De rechtbanken zijn volgens Fednot overbelast. De notarissen vinden het belangrijk dat er nog meer aandacht komt voor bemiddeling als vorm van alternatieve geschillenoplossing. “Een andere piste is de optimalisering van de procedures van echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT). Als de huwelijkspartners het eens zijn over alle gevolgen van de echtscheiding, lijkt het overbodig om dit nog eens door een rechtbank te laten vaststellen. Waarom zo’n EOT niet laten akteren door een notaris? Dit zou de scheidende partijen én de familierechtbanken flink wat tijd besparen en de achterstand bij justitie doen minderen”, benadrukt Roggeman.
De notarissen willen mensen die samenwonen beter beschermen. “Mensen die wettelijk samenwonen en die samen goederen kopen, hebben vaak een gezamenlijke bankrekening en verschuiven soms geld van het ene vermogen naar het andere. “Jammer genoeg is het wettelijk kader voor hen op dit ogenblik beperkt. Ze kunnen wel extra regelingen treffen in een wettelijke samenlevingsovereenkomst, maar we merken dat in de praktijk dit zelden gebeurt. Daarom stellen we voor om het potentieel van zo’n overeenkomst te vergroten. Bijvoorbeeld door mogelijk te maken dat de wettelijk samenwonende partners een vorm van onderlinge solidariteit kunnen inbouwen”, aldus Roggeman.
Belga