“Soms vragen we aan kunstverzamelaars wat er moet gebeuren met hun collectie eens ze er niet meer zijn. Vaak wordt het dan stil. Logisch ook, want daar moet goed over worden nagedacht. Het is een proces dat tijd en overleg vergt”, zegt art collections manager Gwendolina Willems van KBC Private Banking & Wealth.
Willems: “In onze divisie Wealth Banking ondersteunen we onze kunstminnende klanten niet alleen bij de opbouw en het beheer van hun verzameling, maar dus ook bij het stopzetten ervan. Moet ze op dat moment worden overgedragen aan de nazaten en aan wie dan precies? Moet ze in een stichting worden ondergebracht? Moet ze worden geschonken? Of moet ze worden verkocht? En langs welke weg doe je dat dan het best? In New York, Londen of op een meer regionale veiling? Hoe zit het juridisch? En fiscaal? Onze financiële planners en juristen kunnen onze klanten daarbij op weg helpen.”
Kunst heb je in bewaring voor de volgende generaties.
“Dat afscheid van een collectie is niet makkelijk. Verzamelaars hebben in hun leven getracht om iets samen te brengen, niet om ervan afstand van de nemen. Vaak behoort de verzameling ook tot het DNA van de familie. Er is dus altijd een emotionele dimensie. ”
“Nochtans is het afscheid nemen van kunst normaal. Het gaat over het bewaren en doorgeven van iets zeer waardevols voor de toekomst”
Het emotionele aspect is trouwens al ingebakken van bij de start. “Wie wil starten met verzamelen, doet dat het best vooral vanuit een passie. Omdat hij iets mooi vindt of omdat het hem triggert en aanspreekt qua thematiek. Dat is heel individueel. Daarom is het belangrijk om open te staan voor verschillende dingen, je geest te verruimen en naar tentoonstellingen te gaan. Eens je de beslissing hebt genomen om een bepaalde kunst te verzamelen, moet je kijken welk budget je daarvoor wil uittrekken.”
Leen je werken uit?
“Zeker bij jonge kunstenaars is het belangrijk om met je hart te kopen. Je weet niet of ze over een tiental jaar nog actief gaan zijn en wat er van hen zal worden. Het behoedt je dan ook voor ontgoochelingen. Dat is anders bij een kunstenaar die al overleden is. Daarvan ken je het ganse oeuvre want dat wijzigt niet meer.”
“Een vraag die een verzamelaar zich bij een aankoop zeker moet stellen, is of hij bereid is zijn aangekochte werken in bruikleen te geven voor tentoonstellingen. Dat kunnen exposities door de kunstenaar zelf zijn, maar ook groepsevenementen. Door daarop in te gaan, kan je een jonge kunstenaar steunen. Het helpt bij zijn erkenning en het geeft een win-winsituatie voor kunstenaar en verzamelaar. Recentelijk zag ik een schilderij dat te koop werd aangeboden, met de melding erbij dat het al was uitgeleend voor een tentoonstelling in 2024. Bij het uitlenen van een werk komt echter heel wat kijken: hoe moet het worden verpakt en getransporteerd? Wie draagt de kosten? Wordt het goed verzekerd en behandeld?”
Kunst koop je met je hart, maar maak je huiswerk ook in orde.
“Het documenteren van je kunstwerken is eveneens belangrijk. Dat gaat over het certificaat dat het werk authentiek is en geen duplicaat, maar ook over de informatie over de kunstenaar en over het tot stand komen van het werk. Er komt nu een generatie aan zet die het gewoon is om alle informatie te hebben via het internet. Dat trekken ze door naar de kunst. Het niet beschikken over de nodige documentatie kan zelfs een breekpunt zijn als je later iets wil verkopen.”
Verzeker je voldoende
Willems: “Een zaak die verzamelaars ook in het oog moeten houden, is hun verzekering. Hoe zit die in elkaar? Voor welke waarde zijn schilderijen, sculpturen, boeken, muziekinstrumenten en juwelen gedekt? Volstaat dat nog? Velen gaan over de gedekte bedragen heen zonder het te beseffen. Er zijn aparte polissen voor kunstcollecties van meer dan 100.000 euro. Daarbij is het ook van belang om een inventaris te hebben van je verzameling. Maak daarom foto’s. En ook hier komt het documenteren van je verzameling van pas. Doe je oefening zeker om de twee à drie jaar.”
“Verzamelaars kunnen hun werken ook in bewaring geven bij gespecialiseerde depots. Daar worden ze in goede omstandigheden geconserveerd. Het laat hen toe om eens andere werken in hun huis te hangen, zonder dat ze moeten afscheid nemen van werken die ze tijdelijk eens aan de kant zetten. Of het geeft hen tijd om te kiezen tussen het houden en het verkopen van een deel van hun collectie.”
Een ander aspect dat aandacht verdient, is de eventuele restauratie van een werk. “De meeste schadegevallen doen zich in de huiselijke kring voor. Het komt er dan op aan om een goede restaurateur te kennen want dat is een kunst op zich. Elke restauratie moet ongedaan gemaakt kunnen worden. Bij een schilderij is het trouwens best om zowat om de veertig jaar de aantasting door luchtvervuiling te laten weghalen.”
Bouw een netwerk uit
Kopen verzamelaars hun werken best privé of via hun vennootschap? “Beide kunnen als dit past in het vennootschapsbelang, maar het is belangrijk om er vooraf goed over na te denken want op een bepaald moment zal beslist moeten worden over de verkoop van de verzameling en dan komen ook fiscale aspecten om de hoek kijken.”
Belangrijk voor verzamelaars is eveneens dat ze in contact kunnen komen met geestverwanten, een netwerk kunnen uitbouwen en van elkaar kunnen leren. Willems: “Bij KBC Wealth nodigen we dan ook geregeld onze klanten uit op kunstevenementen. Een voordeel dat we daarbij hebben is dat we met het Antwerpse Snijders- en Rockoxhuis ons eigen museum hebben, waar we hen/bezoekers kunnen ontvangen te midden van Rubens, Van Dijck, Jordaens,… Een deel van de collectie wijzigt ook geregeld zodat we hen ook altijd iets nieuws kunnen laten zien.”
“Daarnaast bieden we klanten van KBC Private Banking & Wealth heel wat informatie via onze publicatie Private Expert. Daarin houden we hen op de hoogte van de veilingen en de trends in de kunstwereld, die per definitie een wereldmarkt is. Zo zien we bijvoorbeeld momenteel een grote interesse van kunst vanuit Azië, waar de koopkracht enorm is toegenomen. Er is vooral interesse in jonge, hedendaagse kunst. Daarvan zijn de aankoopprijzen nog lager. Een interessante markt voor een nieuwe generatie van verzamelaars.
Ga met De Bestuurder en KBC Private Banking naar Knokke Art Fair
Knokke Art Fair is een unieke belevenis in een zomerse sfeer aan zee waar design, moderne & hedendaagse kunst elkaar ontmoeten. De Knokke Art Fair is een volledig onafhankelijke kunstbeurs die zich richt op kwaliteit met een deskundige keuring. De organisatie biedt de bezoekers een internationale blik op het huidige kunstlandschap, dankzij een voorafgaande zorgvuldige selectie.
De Bestuurder en KBC Private Banking verdelen 25 duo-tickets voor Knokke Art Fair die doorgaat van 5 – 15 Augustus 2023. Bezoekers worden verwelkomd in de open bar waar Belgische bieren van Duvel en suikervrije frisdranken van Tönissteiner worden aangeboden tijdens hun bezoek van de beurs. Ze kunnen bovendien genieten van de aangeboden Bentley shuttle service. Ophaalpunten zijn Lichttorenplein, Toerismekantoor – Ijzerparking, Dumortierlaan – Place m’as-tu-vu, Albertplein – Parking Minigolf, Zoute.
Wens jij tijdens de zomerperiode deze kunstbeurs te bezoeken? Zend dan een mail met je adres voor 25 juli naar [email protected] en we zorgen ervoor dat je samen met een genodigde kan genieten van een unieke kunstbelevenis in Knokke. Ben je er bij dan ontvang je de tickets via de post/mail. Wanneer je deze tickets aanvraagt, ga je ermee akkoord dat KBC Bank NV éénmalig contact opneemt over de service die je van KBC Private Banking mag verwachten. Indien je dit niet wenst, geef dit dan mee in je aanvraag.
KBC wil uw persoonsgegevens op een wettelijke, correcte en transparante manier verwerken. U vindt meer informatie over de verwerking en uitwisseling van uw persoonsgegevens door KBC in onze privacyverklaring. Daar leest u ook wat uw rechten zijn en hoe u ze kunt uitoefenen. De privacyverklaring is beschikbaar op www.kbc.be/privacy, in uw kantoor of bij uw tussenpersoon en wordt regelmatig geactualiseerd.
Auteur: Johan Van Geyte
