Tegen het einde van dit decennium moet de Europese Unie in staat zijn om minstens 40 procent van haar groene technologie zelf te produceren. Dat staat in het voorstel van de Commissie voor een Net-Zero Industry Act, waarmee ze de Amerikaanse groene subsidies wil counteren die ook Europese bedrijven verleiden. Voorzitter Ursula von der Leyen blikte in het Europees Parlement vooruit op het voorstel.
De Verenigde Staten pakten de Europese Unie vorig jaar in snelheid toen de intussen beruchte Inflation Reduction Act (IRA) werd aangenomen. Wat voor de Amerikanen in essentie een investeringsplan is, dreigde volgens Europa het internationale gelijke speelveld te verstoren.
De Europese Commissie stelde twee wetteksten voor die de kern vormen van haar groene industrieplan – het Europese antwoord op de Amerikaanse IRA. Centraal in de wet klimaatneutrale industrie (Net-Zero Industry Act) zal de doelstelling staan om in Europa tegen 2030 minstens 40 procent van de groene technologie te produceren die nodig is om de klimaattransitie te realiseren.
“Vergunningsprocedures zullen worden versneld. De staatssteunregels worden vereenvoudigd. En we zullen belastingkortingen en het flexibel gebruik van Europese fondsen toestaan”, somde von der Leyen op.
Daarnaast komt de Commissie met een wet kritieke grondstoffen (Critical Raw Materials Act) die de toegang moet waarborgen tot zeldzame aardmetalen en andere materialen die als cruciaal gezien worden voor de productie van belangrijke groene technologieën. “Deze mineralen worden gebruikt voor telefoons en elektrische voertuigen, voor chips en batterijen, voor zonnepanelen en windmolens”, zei von der Leyen. “Deze kunnen niet functioneren zonder kritieke grondstoffen.”
Momenteel is Europa in grote mate afhankelijk van derde landen voor de toelevering van strategische grondstoffen. “Als we onafhankelijk willen zijn, moeten we dringend onze bevoorradingsketens versterken en diversifiëren, in samenwerking met partners die op dezelfde golflengte zitten”, zei von der Leyen.
Dé hoofddoelstelling is er voor zorgen dat minstens 40% van de vraag naar strategische groene technologieën vervuld kan worden door Europese productie, en dit tegen 2030. Dit moet het mogelijk maken om het Europese continent naar net-zero uitstoot te krijgen, tegen 2050.
De Commissie wil dit bereiken via 7 pillaren:
- Verbetering van de investeringszekerheid, de beleidsfocus en coördinatie door het stellen van duidelijke doelstellingen en monitoringmechanismen.
- Vermindering van administratieve lasten voor net-zero productieprojecten, onder meer door het stroomlijnen van administratieve vereisten, het versnellen van vergunningen, etc.
- Markttoegang faciliteren door de vraag naar net-zero technologieën te stimuleren, via openbare aanbestedingen.
- Faciliteren en ontwikkelen van CO2-opslagprojecten.
- Ondersteunen van innovatie, onder meer via regulatory sandboxes.
- Verbetering van vaardigheden voor kwaliteitsbanen in net-zero technologieën.
- Coördinatie van net-zero industriële partnerschappen.
De Commissie heeft een lijst van acht strategische net-zero technologieën opgesteld die extra steun zullen krijgen. Het gaat hier over:
- Zonne-energie
- On- en offshore hernieuwbare technologieën
- Batterij/opslag technologieën
- Warmtepompen en geothermische energie
- Elektrolyse en brandstofcellen
- Duurzame biogas en biomethaan
- Grid technologieën
Nucleaire energie wordt niet beschouwd als een strategische net-zero technologie, maar wordt wel gezien als een gewone net-zero technologie, in het voorstel worden specifiek ook nog eens de kleine modulaire reactoren aangehaald als een toekomstige bron van groene energie.
