Professor Pieter Vandekerkhof maakt dit kwartaal deel uit van onze interim-hoofdredactie. Hier brengt hij een warm en goed onderbouwd pleidooi om via familiale governance structuren de hele familie bij het familiebedrijf te blijven betrekken. Meer hierover in onze krant die eind september verschijnt.
Een vaak gestelde vraag
De diverse ontwikkelingen bij onze alomtegenwoordige familiebedrijven bezorgen academische onderzoekers talrijke interessante studiecases. De familiale invloed creëert namelijk een unieke en uitdagende extra dimensie in het bestuur van het familiebedrijf. Ook wanneer ik familiebedrijven adviseer, komen die specifieke praktijkuitdagingen aan bod. Een van de meest prominente vragen die ik nu vaak krijg is: Hoe zorgen we er voor dat heel de familie, en dus niet enkel zij die actief zijn in het bedrijf, betrokken worden en blijven?
De weg naar meer betrokkenheid
Want net het creëren van betrokkenheid bij de passieve familieleden geldt als één van de moeilijkste aspecten in familiebedrijven. Overigens mag je naast de niet-actieve aandeelhouders ook de aangetrouwde kant niet over het hoofd zien. Bovendien geldt: Hoe meer generaties, hoe meer passieve familieleden.
Onderzoek toont aan dat een hoge mate van betrokkenheid van de hele familie een positieve impact heeft op de prestaties, de werking en de continuïteit van het bedrijf. De steun van de passieve familieleden is dus essentieel. Maar hoe pak je dat aan in de praktijk?
Meer informatie
Om van passieve familieleden bedrijfsfans te maken, moeten zij zich ten eerste gewaardeerd en geïnformeerd voelen. Transparante communicatie is essentieel. Regelmatige updates over de prestaties, strategieën en uitdagingen van het bedrijf zorgen ervoor dat zij zich verbonden en betrokken zullen voelen. Dit kan je ondermeer bereiken via nieuwsbrieven, jaarverslagen of andere rapporten.
Een actief familieforum
Nog belangrijker is het installeren van een uniek governance orgaan, namelijk het familieforum. Dit zijn familievergaderingen, liefst minstens 2 keer per jaar, waarbij zowel de actieve als de passieve familieleden van de verschillende generaties, samen zowel bedrijfsgerelateerde als familiale aspecten bespreken. Deze vorm van familiale governance verhoogt de betrokkenheid van de hele familie. Uiteindelijk zal dit leiden tot een hogere slaagkans op het bewaren van de continuïteit van het bedrijf. In de praktijk ben ik al creatieve varianten tegengekomen. Zo bestaan er bij een familiale baksteenproducent ‘next-gen jams’. Tijdens deze informele bijeenkomsten betrekken ze zelfs de jongste familietelgen bij het bedrijf, onder het motto ‘jong geleerd is oud gedaan’.
Een charter voor de toekomst
Het familieforum is als familiaal governance orgaan ook de plek bij uitstek om onderling familiale afspraken te maken. Goede bindende afspraken maken goede vrienden. Vandaar dat het familiecharter een cruciaal instrument is om de governance in de bedrijfsfamilie te structureren. In dit charter leg je de waarden, visie, de opvolging en de bestuurlijke regels van het familiebedrijf vast. Dit document kan dienen als een referentiepunt voor het oplossen van meningsverschillen. Het charter kan dus anticiperen op heel wat potentiële conflicten, iets wat zeker nodig is als er noodgedwongen zowel actieve als passieve familieleden zullen zijn. Want je kan onmogelijk iedereen toelaten in het bedrijf.
Loyaliteit brengt steun
We beschikken niet over exacte cijfers over hoeveel familiebedrijven effectief gebruik maken van deze familiale governance mechanismen. Maar we stellen hier gelukkig wel een trend vast. Een voorzichtige gok misschien: Als er vroeger nog geen 20% van de familiebedrijven een forum en/of charter had, dan is dat vandaag toch zeker al in de richting van 40 à 50% geëvolueerd.
Het transformeren van passieve familieleden tot bedrijfsfans vereist een volgehouden inzet, maximale transparantie en familiale governance. Door hen te betrekken, te informeren en te waarderen, bouw je een sterke basis van loyaliteit en steun op. Dat is essentieel voor een duurzame bedrijfscontinuïteit.
Zorg dus voor familiale governance structuren naast je formele governance structuren zoals het managementteam en de raad van bestuur. Want dat is de “key to succes” om heel je bedrijfsfamilie fan te maken van je bedrijf!
Prof. Dr. Pieter Vandekerkof is Associate Professor Entrepreneurship & Governance aan RCEF Hasselt University
Ben je benieuwd naar het themanummer dat Pieter Vandekerkhof samen met Hilde Laga heeft samengesteld? Neem dan een abonnement op De Bestuurder via deze link en ontvang het nummer in jouw brievenbus. Bovendien krijg je toegang tot alle artikels op de site, onze tweemaandelijkse nieuwsbrief in je mailbox en een gratis managementboek van Lannoo.
