Zijn de statuten van uw maatschap al aangepast aan het nieuwe vennootschapsrecht?

In 2019 werd het nieuwe vennootschapsrecht ingevoerd. Aangezien een maatschap een vennootschap is, zal u de statuten van uw maatschap moeten aanpassen aan de nieuwe regels. U hebt daarvoor nog tijd tot 1 januari 2024.

Daarnaast wordt sinds de hervorming van het ondernemingsrecht in 2018 een maatschap ook beschouwd als een onderneming. Dit brengt een aantal verplichtingen met zich mee voor de maatschap. We brengen ze kort in herinnering, samen met nog een aantal andere aandachtspunten.

Welke aanpassingen zijn nodig aan de statuten van uw maatschap?

Het nieuwe vennootschapsrecht brengt voor de maatschap voornamelijk een aantal nieuwe termen met zich mee:
– we spreken niet langer over ‘maten’ maar over ‘vennoten’;
– de begrippen ‘delen’, ‘deelbewijzen’ en ‘deelgerechtigdheden’ worden vervangen door ‘aandelen’.

Maatschappen die werden opgericht sinds 1 januari 2020 zijn automatisch onderworpen aan de nieuwe vennootschapswetgeving. Maatschappen die al bestonden voor 1 januari 2020 krijgen nog tijd tot uiterlijk 1 januari 2024 om hun statuten aan te passen aan deze nieuwe regels. Doet u dit niet, dan kunt u als zaakvoerder aansprakelijk worden gesteld voor de hierdoor geleden schade. De omvang van dit risico lijkt eerder theoretisch te zijn, maar als zaakvoerder bent u wel verantwoordelijk voor het naleven van de wetgeving. De statutenwijziging hoeft niet noodzakelijk in een notariële akte te gebeuren maar kan ook onderhands.

Andere aandachtspunten

Als u dan toch uw statuten moet aanpassen, dan kunt u best ook even volgende zaken nakijken:

1. Onbekwaamheid van een vennoot

Een zaakvoerder van een maatschap krijgt een volmacht van de vennoten om zijn mandaat uit te oefenen. Deze volmacht eindigt van zodra de lastgever onbekwaam wordt. Sinds 2019 is het mogelijk om in de statuten van de maatschap te bepalen dat de lastgeving niet eindigt door de onbekwaamheid van een van de vennoten. Een extra zekerheid voor u als zaakvoerder.

2. Standpunten Vlabel

De spelregels van de maatschap (bv. de duur, wie welke bevoegdheden heeft, wanneer de algemene vergadering wordt gehouden, enz.) bepaalt u zelf in de statuten. Omdat er weinig wettelijke beperkingen zijn opgelegd, hebt u in principe veel vrijheid om de spelregels in te vullen.

De laatste jaren spreekt de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) zich echter steeds vaker uit over planningen met maatschappen. De verplichte aanpassing van uw statuten in het kader van het nieuwe vennootschapsrecht kan een ideale gelegenheid zijn om na te gaan of uw statuten en de werking van uw maatschap in overeenstemming zijn met de huidige zienswijze van Vlabel.

Uit een aantal recente beslissingen en standpunten van Vlabel blijkt dat u best de nodige aandacht besteedt aan volgende zaken:

Behoud niet alle zeggenschap/controle als zaakvoerder
Vlabel heeft zich al enkele keren negatief uitgelaten over maatschappen waarbij de zaakvoerders quasi ongelimiteerd controle behouden nadat de aandelen werden geschonken. Vlabel is van oordeel dat wanneer de schenker-zaakvoerder volledige controle blijft uitoefenen over het geschonken vermogen, er geen sprake kan zijn van een echte schenking. Het risico bestaat dat er bij uw overlijden toch nog erfbelasting verschuldigd is op het geschonken vermogen. Het is dus belangrijk om in uw statuten een evenwichtige verdeling van bevoegdheden te voorzien tussen alle vennoten en zaakvoerders.

Beperk de duur van de maatschap
U kiest best voor een bepaalde duur voor uw maatschap (bv. 30 jaar). Uit de praktijk blijkt immers dat Vlabel moeite heeft met maatschappen waarvan de duur gekoppeld is aan de levensduur van de schenker.

Let op met inkomsten
Als u een schenking doet van de aandelen van de maatschap onder last van een lijfrente en deze rente is overdreven hoog, dan zou u als schenker op termijn de schenking kunnen uithollen. Volgens Vlabel is er dan geen sprake meer van een schenking. Ook hier loopt u het risico dat er bij uw overlijden toch nog erfbelasting verschuldigd is op het geschonken vermogen.

Voor de Brusselse en Waalse maatschappen zijn er vooralsnog geen dergelijke uitdrukkelijke standpunten bekend. Evenwel is het ook in deze 2 gewesten aangewezen om met deze zaken rekening te houden.

Aan welke verplichtingen moet uw maatschap voldoen?

Tenslotte herhalen we nog een aantalverplichtingen waaraan uw maatschap moet voldoen:

Inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)

Registratie uiteindelijke begunstigden in het UBO-register
Elke wijziging moet binnen de maand worden geregistreerd. De informatie moet ook jaarlijks worden bevestigd.

Boekhoudverplichting
Maatschappen met een omzet van minder dan 500.000 euro mogen een vereenvoudigde boekhouding opmaken. Maatschappen met een hogere omzet moeten een dubbele boekhouding voeren.

LEI-code
Voor maatschappen is er vanaf 26-02-2024 eveneens een LEI-code noodzakelijk, als de maatschap wil handelen in rapporteerbare producten. Als de maatschap deze LEI-code niet tijdig aanvraagt, zijn aan- en verkopen, vrijwillige corporate actions of transfers niet meer mogelijk.

Bron: KBC